« Powrót do listy

Inwestujmy zamiast wydawać

Kategorie w których występuje projekt:
Fundusze Europejskie dla Zrównoważonego Rozwoju

Inwestujmy, zamiast tylko wydawać!

Ocena planów wykorzystania funduszy unijnych 2014-2020 na ochronę środowiska w regionach.

Czy grozi nam zmarnowanie ogromnego potencjału drzemiącego w środkach unijnych, którymi w latach

2014-2020 będą zarządzać polskie województwa? Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć wskazuje

błędy w programowaniu funduszy unijnych na projekty energetyczne, zabezpieczenia przed powodzią

i suszą oraz ochrony przyrody w regionach. Części z nich można jeszcze uniknąć na ostatnim etapie

planowania sposobu wydawania tych środków, który właśnie się rozpoczyna.

Jesteśmy obecnie w kluczowym momencie planowania funduszy europejskich na lata 2014-2020.

Wypracowane projekty Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), które określają ramy unijnego

finansowania na poziomie regionalnym, są teraz negocjowane z Komisją Europejską. Rozpoczynają się

prace nad dokumentami uszczegółowiającymi, które określają, kto dokładnie i na jakich zasadach będzie

mógł ubiegać się o dofinansowanie.

Polska Zielona Sieć dokonała analizy projektów Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) w trzech

szczególnie ważnych z punktu widzenia ochrony środowiska obszarach: 1. energetyki, głównie inwestycji

w odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną; 2. łagodzenia skutków zjawisk związanych ze

zmianami klimatu, takich jak powodzie i susze; 3. ochrony przyrody.

Z analizy wynika, że samorządy wojewódzkie chcą ze środków unijnych wspierać przede wszystkim

rozwiązania mało ambitne, te, które pozwolą bez wysiłku wydać alokowane środki, pochwalić się nową

infrastrukturą czy wylanym betonem. Działania, które przyniosłyby rzeczywiste korzyści mieszkańcom

regionu – w postaci poprawy ich bezpieczeństwa: niezależności energetycznej, ograniczania skutków

powodzi i suszy oraz zachowania czystego, zdrowego środowiska – chcą wspierać tylko nieliczne

województwa.

Na odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną regiony będą miały do wydania ponad 4,5

mld euro. Niestety, tylko w niewielkim stopniu bezpośrednio skorzystają z tych środków zwykli ludzie –

mówi Julia Krzyszkowska z Polskiej Zielonej Sieci. Tylko sześć województw planuje wsparcie energetyki

prosumenckiej, która pozwala na produkcję energii na własne potrzeby. Zaledwie siedem regionów

planuje wsparcie lokalnych partnerstw, które mogłyby prowadzić do rozwoju społecznych projektów

energetycznych. Te z kolei pozwoliłyby osiągnąć niezależność energetyczną w skali lokalnej.

Zmiany klimatu będą się pogłębiać, co oznacza, że w Polsce coraz częściej występować będą powodzie.

Mimo wzrastającego zagrożenia dla życia, zdrowia i mienia mieszkańców naszego kraju, województwa

planują wspierać stosowane dotychczas anachroniczne, nieskuteczne i kosztowne rozwiązania,

dające społeczeństwu złudne poczucie bezpieczeństwa – mówi Marta Majka Wiśniewska z Polskiej

Zielonej Sieci. Przykładem takich projektów są zbiorniki rekreacyjne, o małej lub żadnej pojemności

powodziowej, bezużyteczne w przypadku ekstremalnych wezbrań. Tylko w kilku regionach planowane jest

dofinansowanie dla najbardziej optymalnych działań z zakresu naturalnej retencji wód, budowy polderów i

zbiorników suchych.

Polska jest krajem o niezwykle bogatej przyrodzie. Mamy cudowne lasy, niepowtarzalne bagna, bogatą

mozaikę terenów rolniczych oraz nieuregulowane na dużych odcinkach rzeki. Są one domem dla licznych

gatunków roślin i zwierząt. Ze względu na rozwój gospodarczy, przyrodzie zagraża degradacja, a środki

unijne muszą być odpowiedzią na to wyzwanie – mówi Krzysztof Smolnicki z Polskiej Zielonej Sieci.

Alokacje na ochronę przyrody są niewystarczające, a przy dokładnej analizie okazuje się, że większość

w rzeczywistości ma być skierowana na potencjalnie zagrażające przyrodzie projekty turystyczne czy

niepotrzebną infrastrukturę. Nie chcemy, by powtarzały się sytuacje z poprzedniego okresu finansowania

w latach 2007-2013, gdy na przykład w województwie lubelskim ochrona ptaków sprowadzała się do

remontów leśnych dróg.

Nie jest jeszcze za późno, aby poprawić plany dotyczące wydatkowania funduszy unijnych 2014-2020 w

regionach, na etapie przygotowywania dokumentów precyzujących dość ogólne Regionalne Programy

Operacyjne. Rekomendacje do tych dokumentów Polska Zielona Sieć zawarła w trzech opublikowanych

dziś raportach:

• Fundusze na szóstkę. Sześć rekomendacji na ostatni etap programowania regionalnych funduszy

unijnych 2014-2020 na energetykę.

• Przybijmy piątkę dla przyrody. Pięć rekomendacji na ostatni etap programowania funduszy

unijnych 2014-2020 dla projektów dotyczących ochrony bioróżnorodności w regionach.

• Adaptacja do zmian klimatu. Pięć rekomendacji w zakresie zarządzania ryzykiem powodzi i suszy

na ostatni etap programowania funduszy unijnych 2014-2020 w regionach.

 

Anna Drążkiewicz, Specjalistka ds. komunikacji, Polska Zielona Sieć, annadrazkiewicz@zielonasiec.pl,

tle. 514 32 67 80

 

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć jest ogólnopolską organizacją pożytku publicznego. Zrzeszamy

organizacje pozarządowe działające na rzecz zrównoważonego rozwoju i budowania społeczeństwa

obywatelskiego. Naszym celem jest rozwój w zgodzie z naturą. Przeciwdziałamy zmianom klimatu,

promujemy energetykę obywatelską i oszczędne korzystanie z zasobów, monitorujemy wydatkowanie

środków publicznych, w tym funduszy europejskich na cele związane z ochroną środowiska oraz

wspieramy ekorozwój krajów Globalnego Południa.

raport-adaptacja

raport-energetyka

raport-przyroda