Ekologia dróg
Przekonanie, że rozwój sieci dróg ekspresowych i autostrad jest priorytetem rozwoju gospodarczego Polski stało się w ostatnich latach równie rozpowszechnione, jak wiara, że tempo wzrostu PKB jest dobrą miarą jakości życia obywateli. Oba te twierdzenia są co najmniej dyskusyjne, choć słabości PKB są chyba powszechniej dostrzegane niż ogrom problemów, które generują drogi – gdy w końcu uda się je wybudować. Drogi są bez wątpienia krwioobiegiem współczesnej gospodarki, jak to często ujmują inżynierowie i politycy, ale drogi są równocześnie tym rodzajem infrastruktury, który bardzo głęboko – daleko bardziej niż widać na pierwszy rzut oka – przekształca środowisko przyrodnicze. Jednakże wiedza o rozlicznych środowiskowych oddziaływaniach dróg była do niedawna rozproszona w tysiącach artykułów w fachowych czasopismach. Jako taka, była praktycznie niedostępna dla planisty chcącego projektować drogi w sposób możliwie mało szkodliwy dla środowiska. Co gorsza, była również bardzo trudno dostępna dla ekologa, chcącego uczestniczyć w procesie planowania rozwoju sieci drogowej.
Krajowa perspektywa myślenia o konflikcie dróg ze środowiskiem przyrodniczym jest zdominowana przez opracowania koncentrujące się na budowie przejść dla zwierząt, które stanowią jedną z głównych metod łagodzenia tego problemu. Na krajowym rynku brak jednak było opracowań analizujących ekologiczne aspekty funkcjonowania dróg w szerszym kontekście, obejmującym hydrologię, erozję i transport rumowiska, czynniki chemiczne, itd. – jednym słowem wszystko to, co pozwala zrozumieć, że w pierwszym rzędzie trzeba przemyśleć potrzebę i zrozumieć konsekwencje budowy drogi w danym przebiegu, a dopiero potem myśleć o działaniach minimalizujących oddziaływania przez nią wywoływane. Dlatego też jesteśmy przekonani, że polski przekład kluczowych rozdziałów kultowej książki Road Ecology, który oddajemy do rąk czytelników, jest pozycją po prostu bardzo potrzebną.
Przemysław Chylarecki, Marta Wiśniewska, Robert Cyglicki
